Kwas hialuronowy
Wiskosuplementacja, czyli kwas hialuronow na ratunek stawom
Problem ze stawami ma co raz więcej osób. Kłopoty te są wynikiem nie tylko naturalnego zużywania się stawów, ale również uprawiania sportów. Na pozór drobna kontuzja podczas jazdy na rowerze czy grę w piłkę może spowodować poważne komplikacje. Jak wspomóc nasze stawy, alby służyły nam na dłużej i szybciej się regenerowały? Z pomocą przychodzi nam wiskosuplementacja
Wiskosuplementacja, czyli podawanie kwasu hialuronowego w iniekcjach dostawowych, jest ogólnie uznaną metodą w nieoperacyjnym leczeniu zmian chrzęstnych stawu kolanowego.
W warunkach fizjologicznych kwas hialuronowy jest syntetyzowany i wydzielany do płynu stawowego przez komórki błony maziowej. Poprawia dzięki temu właściwości lepko-sprężyste płynu stawowego i odgrywa istotną rolę w prawidłowym ruchu stawu.
W przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego zmniejsza się stężenie i gęstość endogennego kwasu hialuronowego. Wiskosuplementacja to metoda polegająca na uzupełnianiu jego ilości poprzez stosowanie iniekcji dostawowych w różnych schematach podawania – od jednego do pięciu wstrzyknięć. Niewątpliwą zaletą kwasu hialuronowego jest przy tym minimalna ilość działań niepożądanych.
Istnieje wiele publikacji potwierdzających przeciwzapalne i przeciwbólowe działanie kwasów hialuronowych. Kwasy hialuronowe mogą zatem stanowić alternatywę dla stosowania doustnych preparatów niesterydowych przeciwzapalnych oraz iniekcji glikokortykosteroidów –popularnych blokad.
Co najistotniejsze, podawanie hialuronianu w iniekcji umożliwia stabilizację struktury chemicznej płynu stawowego. Dzięki temu poprawia się „smarowanie” stawu, co z kolei bezpośrednio zmniejsza ból i zwiększa ruchomość stawu.
Często już po pierwszym zastrzyku chorzy odczuwają istotną poprawę kliniczną. Pamiętać jednak należy, że kwas hialuronowy nie jest lekiem przeciwbólowym, a jego działanie to przede wszystkim poprawa parametrów fizyko-chemicznych płynu stawowego i chrząstki stawowej. Tymczasem efekt ten występuje dopiero po kilku tygodniach od podania pierwszej dawki leku.
Powszechnie akceptowanym wskazaniem do stosowania wiskosuplementacji są zmiany chrzęstne II-III stopnia, choć jest to również bezpieczne i efektywne leczenie dla zmian IV stopnia. Kwas hialuronowy przyczynia się do zredukowania stopnia zużycia chrząstki stawowej, co potwierdza ocena jej objętości i stopień zaawansowania ognisk chonodromalacji w badaniu MRI. Istotny statystycznie efekt pojawia się dopiero w 24-tym miesiącu obserwacji Kwas hialuronowy znajduje także zastosowanie w zespołach bólowych niemych radiologicznie jako profilaktyka choroby zwyrodnieniowej.
Wiskosuplementacja może opóźnić konieczność przeprowadzenia protezy stawu kolanowego u chorych z zaawansowaną gonartrozą. Jest to szczególnie korzystne u pacjentów, którzy boją się operacji albo ich choroby towarzyszące zwiększają ryzyko powikłań.
Udowodniono, że stosowanie wiskosuplementacji, u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego, pozwala na utrzymanie długotrwałych efektów terapeutycznych, polegających na zmniejszeniu dolegliwości bólowych oraz poprawie funkcji kończyny dolnej. Iniekcje kortykosteroidowe, mimo że charakteryzują się szybszym działaniem przeciwbólowym, stanowią czynnik uszkadzający chrząstkę stawową i powinny być stosowane okazjonalnie.
Aktualnie istnieje tendencja do stosowania HA w pojedynczych wstrzyknięciach ze względu możliwość zmniejszenia ryzyka związanego z samym wstrzyknięciem (takiego jak zakażenia stawu. W badaniach tych, w ramach praktyki klinicznej obserwowano istotne zmniejszenie bólu związanego z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego już jeden tydzień po pojedynczym wstrzyknięciu ,a poprawa utrzymywała się przez cały okres obserwacji wynoszący 12 miesięcy.
Wiskosuplementacja jest uznaną metodą leczenia zmian chrzęstnych stawu kolanowego. Choć niewiele jest badań opartych na dużej grupie pacjentów to jednak ta metoda na stałe zagościła w codziennej praktyce lekarskiej. Warto stosować preparaty, których skuteczność i dobrą tolerancję potwierdzono badaniami naukowymi.
dr n. med. Maciej Ambroziak
Europejskie Centrum Leczenia Chorób Cywilizacyjnych w Warszawie
